Άρθρο στο Polls and Politics
Γράφει ο Δήμος Κυριλίδης
Οι υδρίτες αερίου έχουν προσελκύσει πρόσφατα διεθνή προσοχή από τις κυβερνήσεις και τις επιστημονικές κοινότητες. Το ενδιαφέρον για το νέο σε εμάς φαινόμενο των υδριτών αερίου είναι πολύπλευρο. Οι υδρίτες αερίων είναι ενυδατωμένοι υδρογονάνθρακες με στερεά μορφή, χαμηλού μοριακού βάρους, που μοιάζουν με τον γνωστό μας πάγο. Έξι μόρια νερού περικλείουν ένα μόριο μεθανίου.
Υποθαλάσσια κοιτάσματα παγωμένου μεθανίου -τα πρώτα στη Μεσόγειο- ανακαλύφθηκαν από Έλληνες και ξένους επιστήμονες σε ηφαιστειακά ενεργή περιοχήμνότια του Καστελόριζου. Μελέτες θα δείξουν στο μέλλον αν τα κοιτάσματα είναι αξιοποιήσιμα. Το παγωμένο μεθάνιο (υδρίτης) εντοπίστηκε ύστερα από συστηματικές δειγματοληψίες σε ηφαίστεια που βρίσκονται στην περιοχή της υποθαλάσσιας οροσειράς του Αναξίμανδρου, σε βάθος από 1.000 έως 3.000 μέτρα. Η οροσειρά του Αναξίμανδρου, μια περιοχή με ενεργά ρήγματα, βρίσκεται στη ζώνη όπου η αφρικανική λιθοσφαιρική πλάκα βυθίζεται κάτω από την ευρωπαϊκή. Οι Έλληνες επιστήμονες λένε πως υπάρχουν μέθοδοι μετατροπής του παγωμένου μεθανίου σε αέρια μορφή, όμως η αξιοποίηση των κοιτασμάτων θα πρέπει να γίνει ύστερα από οικονομοτεχνικές μελέτες αλλά και επιπλέον έρευνες που θα φανερώσουν την έκταση και τον όγκο των κοιτασμάτων. Θα πρέπει ακομη να ερευνηθεί και η ύπαρξη τεράστιων αποθεμάτων υδριτών (στερεοποιημένου μεθανίου) που απαντάται στο σημείο επαφής των γεωλογικών πλακών όπως αυτή που υπάρχει μεταξύ της καταβυθιζόμενης, κάτω από τον Ελλαδικό χώρο, και της Αφρικανικής Πλάκας. Στα σημεία επαφής δημιουργούνται οι υδρίτες. Το ΙΓΜΕ σε συνεργασία με το τμήμα Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείο Κρήτης ανακάλυψαν την ύπαρξη υδριτών νοτίως της Ρόδου. Αυτά τα κοιτάσματα (Gas Hydrate Mounts) μπορεί να επεκτείνονται μέχρι και την Λευκάδα. Άρα η έρευνα για την ανακάλυψη και εκμετάλλευση αυτών των πολύ πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων μπορεί να δημιουργήσει 4000 θέσεις εργασίας, και να αντλήσουμε 200000 βαρέλια ημερησίως αργού πετρελαίου καλύπτοντας το 55% των ημερησίων αναγκών μας για 30 χρόνια εξοικονομώντας $6,5 δις ετησίως. Αντίστοιχο κέρδος μπορούμε να αποκομίσουμε από την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Οι επιπτώσεις στην οικονομία θα είναι τεράστιες.
Το πρόγραμμα «ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ».
Το Νοέμβριο του 2002, άρχισε η υλοποίηση του ανταγωνιστικού προγράμματος “ΑΝΑΞΙΜΑΝΔΡΟΣ”, το οποίο χρηματοδοτήθηκε από την Ε.Ε. με το ποσό των 2.600.421€. Συντονιστής ήταν το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Ι.Γ.Μ.Ε.) με επικεφαλής τον τότε Διευθυντή της Διεύθυνσης Γενικής Γεωλογίας και Γεωλογικών Χαρτογραφήσεων , Δρ Κώστα Περισσοράκη από το Ινστιτούτου Γεωλογικών Μελετών και τον Βασίλη Λυκούση, διευθυντή Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών, οι οποίοι είχαν την ευθύνη συντονισμού της έρευνας που έγινε με τη βοήθεια του ωκεανογραφικού σκάφους «Αιγαίο», σε συνεργασία με Ολλανδούς και Ισπανούς Επιστήμονες. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν από Ελληνικής πλευράς, εκτός του Ι.Γ.Μ.Ε., το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε.) και το Πολυτεχνείο Κρήτης, ενώ από Ευρωπαϊκής πλευράς, τα Πολυτεχνεία του Βερολίνου και του Κλάουσταλ (Γερμανία), τα Πανεπιστήμια της Ουτρέχτης και του Άμστερνταμ (Ολλανδία) και το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο της Βαρκελώνης (Ισπανία). Συμμετείχε, επίσης, ως παρατηρητής και Τούρκος επιστήμονας από το Ινστιτούτο Πετρελαίου, αφού οι έρευνες διεξάγονταν εντός της οικονομικής ζώνης της Τουρκίας. Το πρόγραμμα είχε διάρκεια 3 έτη, από το Νοέμβριο 2002 έως τον Οκτώβριο 2005.Με γυμνό μάτι, τα κλαθράτα υδριτών μοιάζουν με τον πάγο που όλοι γνωρίζουμε.
Εντούτοις, αν και αποτελούνται μερικώς από νερό, τα μόρια του νερού διατάσσονται σε «κυψέλες», που παγιδεύουν στο εσωτερικό τους μεμονωμένα μόρια μεθανίου. Εν συγκρίσει με άλλα ορυκτά καύσιμα, το μεθάνιο – γνωστό και ως φυσικό αέριο – απελευθερώνει λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα ανά μονάδα παραγόμενης ενέργειας. Παρόλα ταύτα, η καύση του εξακολουθεί να απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα και να συμβάλλει στην αλλαγή του κλίματος. Σύμφωνα με μία έρευνα, όμως, που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο εθνικό συνέδριο της Αμερικανικής Χημικής Εταιρείας, μία νέα μέθοδος εξαγωγής του μεθανίου θα μπορούσε να το μετατρέψει με αποτελεσματικό τρόπο σε ένα ορυκτό καύσιμο, που δεν θα απελευθερώνει διοξείδιο του άνθρακα. Λόγω της φυσικής τους δομής, οι κυψέλες των κλαθράτων υδριτών «προτιμούν» να έχουν στο εσωτερικό τους διοξείδιο του άνθρακα, επομένως εάν το διοξείδιο αυτό περάσει μέσα στους υδρίτες, παίρνει αυτομάτως τη θέση του μεθανίου. Ως αποτέλεσμα τούτου, θα είναι δυνατόν η ταυτόχρονη εξαγωγή του μεθανίου και η δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα.
Το φυσικό αέριο που εγκλωβίζεται σε κρυστάλλους νερού μπορεί να αποτελέσει πηγή τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας και αν μία νέα τεχνολογία καταφέρει να κάνει πραγματικότητα αυτό που ισχυρίζονται οι επιστήμονες, τότε θα αποτελέσει το επόμενο πράσινο καύσιμο. Σύμφωνα με τον αμερικανό επιστήμονα Τιμ Κόλετ από το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ, το μεθάνιο από τους υδρίτες θα μπορούσε να αποτελέσει ένα “καύσιμο γεφύρωσης”, που θα μας οδηγήσει σε περισσότερο ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της παρουσίασης του Κόλετ, η διαδικασία της αντικατάστασης φαίνεται πως λειτούργησε επιτυχώς στο εργαστήριο. Η τοποθέτηση διοξειδίου του άνθρακα στους πυρήνες των κυψελών, που περιείχαν υδρίτες, είχε ως αποτέλεσμα την επιτυχή απελευθέρωση του μεθανίου και την δέσμευση του διοξειδίου του άνθρακα. Σήμερα, το αμερικανικό Υπουργείο Ενέργειας πραγματοποιεί, σε συνεργασία με την πετρελαϊκή εταιρεία ConocoPhillips, δοκιμές στην Αλάσκα, προκειμένου να εξετάσουν το κατά πόσο η τεχνική αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε μεγαλύτερη κλίμακα.
Comentarios